Posted by elinahovsepyan | Posted in Աշխարհագրություն | Posted on 20 февраля, 2025
ՀԱՐՑԵՐ ԵՎ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐ
1 Ո՞րն է վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության դերը տնտեսության մեջ:
- Արդյունաբերական և գյուղատնտեսական արտադրության ապահովում՝ վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսները ապահովում են անհրաժեշտ էներգիան արտադրական գործընթացների համար, ինչպիսիք են մեքենաների և սարքերի աշխատանքի շարունակականությունը, ինչպես նաև գյուղատնտեսության համար կարևոր լուրեր՝ ջերմոցների և մյուս գործիքների աշխատանքը:
- Տրանսպորտային համակարգերի արդյունավետություն՝ էներգիան անհրաժեշտ է տարբեր տրանսպորտային միջոցների (ավտոմեքենաներ, գնացքներ, նավեր և օդանավեր) աշխատանքը շարունակելու համար: Սա ապահովում է ապրանքների և մարդկանց տեղափոխման անխափան ընթացքը:
- Էներգիայի արտահանման և ներմուծման շուկաներ՝ երկրները վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսներ արտահանում են և ներմուծում, ինչը կարևոր է երկրի արտաքին առևտրի համար և միևնույն ժամանակ ազդում է տնտեսության բարելավման և աշխատանքային տեղերի ստեղծման վրա:
- Ազգային անվտանգության հարցեր՝ էներգիայի ապահովվածությունը կարող է լինել նաև ազգային անվտանգության խնդիրը, քանի որ այն կապված է պետության անկախության և կայունության հետ:
- Էկոնոմիկայի մրցունակություն՝ վառելիքի արժեքը և դրա մատչելիությունը առանցքային ազդեցություն ունեն երկրի ընդհանուր տնտեսական մրցունակության վրա՝ այն պետք է լինի մրցունակ միջազգային շուկայում:
Այս արդյունաբերությունը չունի միայն տնտեսական նշանակություն, այլ նաև սոցիալական, էկոլոգիական և քաղաքական կարևորություն, քանի որ այն ազդում է բազմաթիվ ոլորտների վրա:
6. Ի՞նչ է պայմանական վառելիքը: Համեմատե՛ք վառելիքի առանձին տեսակներն ըստ ջերմատվության:
Պայմանական վառելիքը այն վառելիքն է, որի էներգիան չափվում է կալորիականությամբ։
Ջերմատվություն՝
- Բնական գազ՝ 8000-9000 կկալ/մ³
- Նավթ՝ 10000-11000 կկալ/կգ
- Ածուխ՝ 6000-9000 կկալ/կգ
- Դիզել՝ 10000-12000 կկալ/կգ
Նավթն ու դիզելը ավելի բարձր ջերմատվություն ունեն։
7. Նկարագրե՛ք վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության ճյուղային կառուցվածքը: Ի՞նչ փոփոխություններ է կրել վերջին հարյուրամյակում:
Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը ունի մի քանի հիմնական ճյուղեր՝ հանքարդյունաբերություն, վառելիքի վերամշակում, էլեկտրաէներգիայի արտադրություն, դիզելային ու գազային էներգիա, և ռենովացիոն էներգիա։
Վերջին հարյուրամյակում եղել են մի քանի փոփոխություններ՝
Ամբողջական ավտոմատացում և գլոբալիզացիա:
Տեխնոլոգիաների զարգացում և էներգիայի նոր աղբյուրներ (օրինակ՝ արևային և քամու էներգիա)
Կլիմայի փոփոխություն և էկոլոգիական խնդիրների լուծում
8. Քարտեզի վրա նշե՛ք ածխի, նավթի և բնական գազի արդյունահանման և սպառման հիմնական շրջանները: Դրանք համեմատե՛ք և նշե՞ք հիմնական տարբերություններն ու նմանությունները:
Ածուխի, նավթի և բնական գազի արդյունահանումը և սպառումը հիմնականում կենտրոնացած են հետևյալ տարածաշրջաններում՝
- Ածուխ՝ Չինաստան, ԱՄՆ, Հնդկաստան (արդյունահանում), Չինաստան, Հնդկաստան, Եվրոպա (սպառում)
- Նավթ՝ Մերձավոր Արևելք, Ռուսաստան, ԱՄՆ (արդյունահանում), ԱՄՆ, Չինաստան, Եվրոպա (սպառում)
- Բնական գազ՝ Ռուսաստան, ԱՄՆ, Կատար, Իրան (արդյունահանում), ԱՄՆ, Չինաստան, Եվրոպա (սպառում)
Նմանություններ՝ համակենտրոնացված են որոշ տարածաշրջաններում, մեծ պահանջարկ զարգացած երկրներում։ Տարբերություններ՝ ածուխի օգտագործումը նվազում է, իսկ նավթն ու գազը՝ աճում:
9. Որո՞նք են էլեկտրաէներգիայի ստացման հիմնական աղբյուրները: Համեմատե՛ք ջէկերի և ջրէկների հիմնական առավելություններն ու թերությունները:
Էլեկտրաէներգիայի հիմնական աղբյուրներ
- Ածուխ, նավթ, բնական գազ
- Հիդրոէներգիա (ջրէկներ, ջէկեր)
- Արև, քամի, բիոմասա
Ջէկերի և ջրէկների համեմատություն
- Ջէկեր
- Ավելիություն՝ բարձր արդյունավետություն, տարբեր վառելիքներ
- Թերություն՝ էկոլոգիական ազդեցություն, կախվածություն վառելիքից
- Ջրէկներ
- Ավելիություն՝ մաքուր էներգիա
- Թերություն՝ ջրի պաշարների կախվածություն, տարածքային սահմանափակումներ
10. Նշե՛ք և համեմատե՛ք տարբեր տիպի էլեկտրակայանների (ջերմային, ջրային, ատոմային) տեղաբաշխման երկրներն ու վայրերը:
Էլեկտրակայանների տեղաբաշխում
- Ջերմային
- Տեղեր՝ Չինաստան, ԱՄՆ, Հնդկաստան, Ռուսաստանում՝ ածուխ, նավթ, գազ
- Ջրային
- Տեղեր՝ Բրազիլիա, Կանադա, Ռուսաստան, Չինաստան՝ մեծ գետեր
- Ատոմային
- Տեղեր՝ Ֆրանսիա, ԱՄՆ, Գերմանիա, Ճապոնիա՝ տեխնոլոգիական զարգացում
Համեմատություն
- Ջերմային՝ մեծ արտանետումներ, վառելիքի կախվածություն
- Ջրային՝ մաքուր էներգիա, կախված ջրի պաշարից
- Ատոմային՝ բարձր արդյունավետություն, բայց ռիսկային
7. Էներգիայի ոչ ավանդական ո՞ր աղբյուրներն են օգտագործվում էլեկտրաէներգետիկայում:
Էներգիայի ոչ ավանդական աղբյուրներ
- Արևային էներգիա
- Քամու էներգիա
- Բիոմասա
- Գեոթերմալ էներգիա
- Փոքր հիդրոէլեկտրակայաններ
Այս աղբյուրները մաքուր ու էկոլոգիապես անվտանգ էներգիա են ապահովում։